آمبولی ریه به انگلیسی ( Pulmonary embolism ) وجود لخته خون یا چربی در یکی از سرخرگ‌هایی که به بافت شش‌ها خونرسانی می‌کنند. لخته خون نخست در یکی از سیاهرگ‌های عمقی اندام تحتانی یا لگن شکل می‌گیرد. آمبولی چربی بیشتر از ناحیه یک شکستگی استخوانی پایه ریزی می‌شود. لخته خون یا آمبولی چربی از راه جریان خون و با گذشتن از قلب به یکی از سرخرگ‌های خونرسان بافت شُش راه یافته و در آنجا مستقر می‌گردد.
این پدیده سبب بسته شدن سرخرگ شده و بنابراین توانایی تنفسی کاهش می‌باید و گاهی بافت ریه از میان می‌رود. آمبولی ریه در همه سن‌ها می‌شود رخ دهد ولی در بزرگسالان رایج است .
نگاه اجمالی به آمبولی ریه
آمبولی ریه (PE) یک لخته خون است که در یک رگ خونی در بدن (اغلب در پا) ایجاد می شود. سپس به یک شریان ریه می رود جایی که ناگهان جریان خون را مسدود می کند.
لخته خونی که در یک رگ خونی در یک ناحیه از بدن تشکیل می شود، می شکند و در خون به ناحیه دیگری از بدن می رود، آمبولی نامیده می شود. آمبولی می تواند خود را در رگ خونی قرار دهد. این می تواند خون رسانی به یک اندام خاص را مسدود کند. به این انسداد رگ خونی توسط آمبولی، آمبولی می گویند.
قلب، سرخرگ ها، مویرگ ها و سیاهرگ ها سیستم گردش خون بدن را تشکیل می دهند. خون با نیروی زیادی از قلب به داخل عروق پمپ می شود. از آنجا خون به مویرگ ها (رگ های خونی کوچک در بافت ها) جریان می یابد. خون از طریق سیاهرگ ها به قلب باز می گردد. همانطور که از طریق سیاهرگ ها به سمت قلب حرکت می کند، جریان خون کند می شود. گاهی اوقات این جریان خون کندتر ممکن است منجر به تشکیل لخته شود.
علائم آمبولی ریه
- کوتاهی نفس ناگهانی
- غش کردن یا حالت غش پیدا کردن
- درد قفسه سینه
- سرفه (گاهی همراه با خلط خونی)
- تندی تپش قلب
- تب اندک پیش از بروز علایم بالا بیشتر تورم و درد اندام زیرین هست
علت آمبولی ریه
لخته شدن خون در سیاهرگ‌های عمقی. این حالت هر زمان که خون در داخل رگ تجمع یافته و به خوبی جریان نداشته باشد می‌تواند ایجاد شود.
علائم تشدید کننده بیماری
- سن بالای ۶۰ سال
- هرگونه آسیب یا بیماری نیازمند استراحت طولانی در بستر
- نشستن در یک حالت ثابت به مدت طولانی برای نمونه در مسافرت با هواپیما
- جراحی گذشته
- نارسایی احتقانی قلب
- اختلالات ریتم قلب
- پرخونی پلی سیتمی
- کم خونی همولیتیک
- شکستگی استخوان
- چاقی
- مصرف دخانیات
- بارداری
- مصرف قرص‌های ضد بارداری به ویژه در خانم‌های سیگاری
- فشار خون بالا
- سرطان که شایعترین آن سرطان پانکراس است.
درمان آمبولی ریه
جراحی ممکن است برای بستن ورید بزرگ منتهی به قلب و ریه، یا قرار دادن یک صافی در داخل آن برای جلوگیری از عبور لخته‌ها به سمت قلب لازم باشد (به ندرت).
- استفاده از جوراب‌کشی یا پیچیدن ساق پا با باند کشی
از نشستن به حالتی که ساق‌ها یا مچ پاها را روی یکدیگر بیندازید خودداری کنید - در هنگام نشستن طولانی مدت طوری بنشینید که پاها بالاتر از ران‌ها قرار گیرند.
- در هنگام خوابیدن، پاها را بالاتر از سطح بستر قرار دهید.
- داروهای ضد انعقاد برای حل کردن لخته خون و جلوگیری از ایجاد دوباره آن. سطح داروهای ضد انعقاد باید به طور مرتب اندازه‌گیری شود تا اطمینان حاصل شود سطح آنها در حد مطلوب و بی‌خطر است.
- تجویز اکسیژن، در صورت نیاز
- آنتی‌بیوتیک‌ها، در موارد آمبولی عفونی
