آشنایی با انواع لوله های آزمایشگاهی برای پرستاران یکی از مهم ترین مباحث برای یک پرستار شدن است . به عنوان مثال وقتی که پزشک برای بیمار شما یک آزمایش اوردر میکند شما باید بدانید که از چه لوله زمایشی برای آن آزمایش استفاده کنید . در این مقاله سعی شده که با انواع لوله های آزمایشگاهی آشنایی پیدا کنید . پس تا انتهای نقاله با ما همراه باشید .
انواع لوله های آزمایش
لوله های آزمایش به انواع مختلفی تفسیم میشود :
- سیتراته: (حاوی ماده ضدانعقاد سدیم سیترات 3/2 %)
- غیر سیتراته: (فاقد ماده ضدانعقاد سیترات)
- استثنا: CBC حاوی ماده ضد انعقاد EDTA بوده که به سه نوعK1- K2-K3 رایج است.
لوله های سیتراته ( لوله آزمایش PT PTT )
PROTHROMBIN TIME
PARTIAL THROMBOPLASTIN TIME
موارد استفاده :جلوگیری از لخته شدن خون هنگامی که پلاسما مورد نیاز است.
از این لوله برای تست انعقادخون استفاده میشود.در افرادی که داروی وارفارین مصرف می کنندPT و در افرادی که هپارین مصرف می کنند PTT وبیمارانی که داروی ضد انعقادی مصرف نمی کنند PT PTT بررسی می شود.
نکته : میزان خونی که برای این لوله باید گرفته شود توسط خط چین هایی روی لوله مشخص شده است ( 2cc ) رنگ لوله بر حسب سلیقه شرکت سازنده تعیین می گردد که معمولا صورتی يا زرد رنگ است.
نکته : حداکثر تا یک دقیقه پس از خون‌گیری بایستی نمونه خون را با سیترات سدیم با واژگون‌کردن (inversion) لوله آزمایش مخلوط کرد. برای مثال برای تهیه 2 سی‌سی خون مقدار0/2 سیترات با 1/8 سی‌سی خون به حجم 2 سی‌سی رسانیده میشود.
CBC در انواع لوله های آزمایش
این کمله یعنی CBC مخفف کلمه ( CELL BLOOD COUNT ) میباشد .
کاربرد : شمارش کامل گویچه های خون ( Hb, Hct, RBC count, WBC count, platelet MCV, MCH , RDW )
MCV : عبارت است از حجم متوسط گلبول‌های قرمز.
RDW : در واقع دامنه پراکندگی حجم RBC ها را به ما نشان می‌دهد.
Mean Cell Hemoglobin : MCH میانگین میزان RBC Hb ها را نشان می‌دهد.
Hb, Hct : میزان هموگلوبین و هماتوکریت .
مورد استفاده : جلوگیری از لخته شدن خون .
از این لوله در تست های شمارش سلول های خونی(WBC , RBC, پلاکت و…) است. میزان خون مورد نیاز در این لوله 1سی سی است و رنگ ای لوله غالبا سبز می باشد.
ESR سدیمانتاسیون از این لوله برای آزمایشاتی که ما نیاز به بررسی سرعت ته نشین شدن خون ( گلبول های قرمز ) داریم استفاده می شود.میزان خون مورد نیاز روی لوله مشخص شده (2cc) و رنگ این لوله قرمز یا مشکی است.
لوله های غیر سیتراته
لوله کلات ( ساده )
CRP = لخته شدن
برای اندازه گیری شیمی خون و املاح (پتاسیم ، سدیم ، قند ، چربی و…) مورد استفاده قرار می گیرد.میزان خون مورد نیاز به نوع آزمایش و Order پزشک بستگی دارد و یک لوله شیشه ای بدون رنگ است.
این لوله‌ها از پلی‌پروپیلن شفاف ساخته شده‌اند، یکبارمصرف می‌باشند و می‌توان از آن‌ها جهت نگهداری و انتقال انواع نمونه‌ها استفاده نمود. این لوله‌ها قابل اتوکلاو کردن و فریز نمودن بوده و در برابر اکثر اسیدها و مواد شیمیایی رایج در آزمایشگاه مقاوم هستند. لوله‌های آزمایش ساده در دو سايز متفاوت و به صورت با درب و بدون درب ارائه می‌شوند. درب این لوله‌ها از نوع فشاری میباشد.
نکته : میزان خون مورد نیاز در لوله کلات نباید کمتر از 2cc باشد .
نکته: در قدیم برای اندازه گیری کلسیم باید این لوله ACID WASH شود.
نکته : لوله های سیتراته را باید آرام تکان داد.مقدار خون گرفته شده در این لوله ها باید دقیق باشد و بر حسب میزان سیترات موجود در لوله می باشد.اگر خون بیشتر از سیترات باشد خون کلت ( لخته شدن ) می شود واگر کمتر از سیترات باشد خون لایز می شود .
ضد انعقادها :
سیترات تری سدیم : جهت بررسی انعقاد خون و عملکرد پلاکتی استفاده می شود. البته امروزه ازبافرسیترات ( سیترات سدم و اسید سیتریک ) استفاده می شود چون PH پلاسما را ثابت نگه می دارد.
EDTA ( نمکهای تری پتاسیم یا دی سدیم اتیلن دی آمین تترا استیک اسید ) : ماده ضد انعقاد انتخابی برای شمارش و نیز مطالعه ریخت شناسی سلول های خونی است. و ضد انعقاد انتخابی برای شمارش پلاکت است چراكه از تجمع پلاكتي جلوگيري ميكند.
