سوختگی چیست ؟ عبارت است از هر گونه آسیب به پوست , مخاط و بافتهای زیر پوست که با حرارت مستقیم یا غیر مستقیم ایجاد می شود. پوست بعنوان یک سد در برابر نفوذ عوامل بیماریزا و اجسام خارجی عمل می کند و مانع از خارج شدن مایعات بدن می گردد ولی زمانی که سوختگی روی میدهد، این اعمال بدرستی انجام نگرفته و مشکلاتی به وجود می آید .
آسیب های پوست معمولا در دمای کمتر از۴۳ درجه سانتیگراد ایجاد نمی شود
درجه حرارت های بین ۴۴ تا ۵۵ درجه آسیب قابل ملاحظه ای به بافتها وارد می آورد . درجه حرارتهای بالاتر از ۵۶ درجه سانتیگراد , پروتئینهای بدن را منعقد کرده و ساختار پوست را در زمان کوتاهی تخریب می کند.
شرایطی که شدت سوختگی را تشدید می کنند(عوامل تعیین کننده اهمیت سوختگی) نام دارند.
عوامل تعیین کننده اهمیت سوختگی
- درجه سوختگی
- درصد سوختگی (وسعت )
- شدت سوختگی
- سن مصدوم
- محل سوختگی
- همراهی سوختگی با عوامل زمینه ای
علت سوختگی چیست ؟
سوختگی به علل مختلف ممکن است اتفاق بیفتد که از آن جمله میتوانیم اشعه خورشید,آتش, جریان برق در ولتاژی های بالا حرارت مرطوب ناشی از بخار آب گرم, مواد مذاب, مواد داغ شده, مواد شیمیایی(اسیدها و بازها ), اشعه رادیو اکتیو را نام ببریم.
انواع سوختگی
سوختگی ها را بر اساس عامل ایجاد به چهار نوع تقسیم می کنند:
- سوختگی های حرارتی
- سوختگی های شیمیایی
- سوختگی های الکتریکی
- سوختگی های تابشی
انواع درجه سوختگی
سوختگی درجه اول (سطحی)
این سوختگی تنها لایه خارجی پوست را متاثر می سازند و با قرمزی, تورم خفیف, حساس بودن و درد, بدون وجود تاول مشخص می شود و با درمان مناسب ظرف دو تا پنج روز بدون بر جای ماندن اثر (اسکار سوختگی) بهبود می یابد.
سوختگی درجه دوم (قسمتی از عمق پوست):
این سوختگی تمام لایه خارجی پوست را در بر می گیرد و به لایه داخلی پوست هم کشیده می شود. تشکیل تاول, تورم, ترشح مایع و درد شدید مشخصه سوختگی درجه۲ به شمار می آید
بهبودی سوختگی همراه با اثر (اسکار ) کم بوده و با درمان مناسب حدوداً در عرض حدود ۳ هفته الیتام می یابد.
سوختگی درجه سوم (تمام عمق پوست) :
این سوختگی شدید به تمام لایه های پوست و به داخل چربی زیر پوست , عضلات و استخوانها گسترش می یابد, تغییر رنگ (به رنگ ذغالی, سفید یا قرمز آلبالویی ), چرمی شدن, سوختن پوست, ظاهر خشک, درد شدید یا عدم وجود درد(به علت سوختن پایانه های حسی درد) از مشخصات این نوع سوختگی به شمار می آید.
بهبودی مناسب پوست و قسمت آسیب دیده نیازمند پیوند پوستی از مناطق سالم است. در این نوع سوختگی , شوک و از دست رفتن مقادیر زیادی از مایعات بدن روی می دهد.
تعیین وسعت سوختگی
وسعت سوختگی به صورت درصدی از کل سطح بدن بیان می شود. به مقدار سطحی از بدن گفته می شود که دچار آسیب گردیده، به طور کلی هرچه سطح وسیعتری از بدن دچار سوختگی باشد، وخامت حال مصدوم بیشتر خواهد بود.
برای تعیین وسعت سوختگی از قانون نه و کف دست استفاده می شود.
قانون کف دست برای سوختگی های کم وسعت:
کف دست خود مصدوم برابر 1% از وسعت سوختگی در نظر گرفته میشود.
